Athletic Club: Bản sắc Basque tạo nên thành công bất chấp xu thế toàn cầu hóa

Athletic Club, đội bóng đến từ Bilbao, Tây Ban Nha, đã chứng minh rằng lòng tự hào và bản sắc địa phương có thể tạo nên thành công vang dội. Trong một thế giới bóng đá ngày càng bị chi phối bởi các bản hợp đồng bom tấn và sự toàn cầu hóa, Athletic kiên định với chính sách độc đáo của mình: chỉ sử dụng cầu thủ sinh ra hoặc được đào tạo tại Vùng Basque. Triết lý này không chỉ giúp họ giành Copa del Rey 2024 sau 40 năm chờ đợi mà còn đưa đội bóng trở lại đấu trường Champions League sau 11 năm vắng bóng.

Ảnh: Nguồn BBC Sport

Lịch sử và triết lý "Cantera" độc nhất vô nhị của Athletic Club

Athletic Club, hay còn gọi là Athletic Bilbao, là một trong những câu lạc bộ bóng đá lâu đời và thành công nhất Tây Ban Nha, với 8 chức vô địch La Liga và 24 Copa del Rey. Cùng với Real Madrid và Barcelona, họ là một trong ba đội chưa bao giờ xuống hạng kể từ khi giải vô địch quốc gia Tây Ban Nha được thành lập năm 1929. Tuy nhiên, điều thực sự khiến Athletic trở nên đặc biệt không phải là bộ sưu tập danh hiệu mà là cam kết kiên định với một triết lý độc đáo: họ chỉ sử dụng những cầu thủ sinh ra hoặc được đào tạo ở Vùng Basque.

Chính sách này, được gọi là "Cantera", đã có hiệu lực từ năm 1912. Theo website của câu lạc bộ, Athletic Club chỉ có thể sử dụng những cầu thủ trưởng thành từ học viện của chính họ hoặc các học viện của các câu lạc bộ khác trong Vùng Basque, hoặc những cầu thủ được sinh ra tại các vùng lãnh thổ cấu thành Vùng Basque: Biscay, Gipuzkoa, Alava, Navarre, Labourd, Soule và Hạ Navarre. Triết lý này cũng được áp dụng cho đội nữ của câu lạc bộ. Nhà báo Janire Fragua nhận định: "Có một đội bóng ở Mexico – Chivas de Guadalajara – chỉ sử dụng cầu thủ người Mexico, nhưng ở đây, quyết định chỉ sử dụng cầu thủ từ vùng này đã được đưa ra từ nhiều năm trước và đó là điều thực sự định hình triết lý này."

Thành công vang dội: Vô địch Copa del Rey và trở lại Champions League

Bất chấp chính sách tuyển dụng nghiêm ngặt, Athletic vẫn tiếp tục cạnh tranh ở cấp độ cao nhất. Năm 2024, họ đã chấm dứt chuỗi 6 trận thua liên tiếp trong các trận chung kết Copa del Rey để giành danh hiệu đầu tiên sau 40 năm, đánh bại Mallorca trong loạt sút luân lưu. Fan Gaizka Atxa chia sẻ: "Niềm vui mà thành phố có được khi chúng tôi vô địch thật không thể diễn tả. Các cầu thủ diễu hành trên một chiếc thuyền trên sông và hơn một triệu người đổ ra đường ăn mừng. Thật xúc động khi thấy nhiều người ăn mừng một thành công lớn sau 40 năm. Dù với mô hình của chúng tôi, điều đó cho thấy chúng tôi vẫn có thể cạnh tranh với những đội mạnh nhất."

Đà hưng phấn của câu lạc bộ tiếp tục kéo dài vào mùa giải tiếp theo khi họ kết thúc La Liga ở vị trí thứ tư, giành quyền tham dự Champions League sau 11 năm vắng bóng. Nhà báo Benat Gutierrez nhấn mạnh: "Đó là một thành tựu lớn và ngày càng khó để giành quyền tham dự giải đấu này mỗi năm. Điều này cũng quan trọng đối với nền kinh tế của câu lạc bộ. Khi bạn cố gắng giữ chân những cầu thủ như Nico Williams, người rõ ràng rất đắt giá, bạn cần phải thường xuyên có mặt ở đấu trường châu Âu."

Bí quyết duy trì sức cạnh tranh và củng cố bản sắc Basque của Athletic

Vậy làm thế nào một câu lạc bộ với những hạn chế tự đặt ra như vậy vẫn có thể duy trì tính cạnh tranh? Mikel Gonzalez, giám đốc bóng đá của Athletic, giải thích: "Chúng tôi biết triết lý của mình có tính hạn chế nhưng chúng tôi đầu tư rất nhiều vào đào tạo trẻ. Chúng tôi có hơn 180 câu lạc bộ bóng đá cơ sở ở Vùng Basque. Chúng tôi luôn ở gần đó, cung cấp giáo dục, công nghệ và hỗ trợ." Hệ thống này được xây dựng dựa trên mối quan hệ lâu dài với các câu lạc bộ địa phương, gia đình và cộng đồng.

Fan Aitor Salinas-Armendariz làm rõ mối quan hệ hai chiều này: "Athletic cung cấp hỗ trợ kinh tế và kỹ thuật, đổi lại họ có thể tuyển dụng những cầu thủ xuất sắc nhất từ các câu lạc bộ nhỏ này." Nhà báo Gutierrez lập luận rằng chính sách này thúc đẩy sự gắn kết đội bóng mạnh mẽ hơn, từ đó nâng cao hiệu suất. "Điều đó cho phép bạn có một đội bóng gắn kết hơn vì bạn không thể điên cuồng trên thị trường chuyển nhượng. Bạn không thể chỉ bán 10 cầu thủ và chiêu mộ 10 cầu thủ mới giữa các mùa giải," ông nói. "Bạn có những cầu thủ chia sẻ kinh nghiệm sống vì có thể họ đã chơi cùng nhau trước đây, có thể họ đến từ cùng một thành phố, có thể họ từng ở các đội Basque khác nhau và đã đối đầu nhau từ khi còn nhỏ. Điều đó không xảy ra ở nhiều câu lạc bộ."

Fragua tin rằng văn hóa và sự gắn bó chung trong đội "bù đắp cho bất kỳ sự thiếu hụt về chất lượng hoặc sự tinh tế với quả bóng." Cô nói thêm: "Điều đó mang lại một bản sắc và tính cạnh tranh mà tôi thực sự tin rằng chỉ đến từ sự đoàn kết đó trong phòng thay đồ và cảm giác thuộc về cùng một thứ, cùng một mảnh đất, cùng một nền văn hóa."

Đối mặt thách thức và cam kết với tương lai của Athletic Club

Từ khi câu lạc bộ được thành lập 127 năm trước, bóng đá đã thay đổi rất nhiều, nhưng Athletic đã chống lại những thay đổi đó. "Đã có lúc kết quả không tốt và cuộc tranh luận xã hội nổ ra về triết lý, liệu có nên ký hợp đồng với cầu thủ nước ngoài hay tiếp tục dựa vào tài năng cây nhà lá vườn. Cuộc tranh luận đó chưa bao giờ dẫn đến thay đổi," Fragua chia sẻ. "Chúng tôi thắng hai trận và mọi người quên mất nó! Rõ ràng người hâm mộ muốn chúng tôi thắng và thành công – nhưng điều đó còn hơn thế nữa. Đó là việc giữ gìn bản sắc."

Người hâm mộ câu lạc bộ đồng tình. Gaizka Atxa khẳng định: "Chúng tôi tin rằng đây là mô hình đã đứng vững trước thử thách của thời gian. Chúng tôi tin rằng mình có thể cạnh tranh theo cách này và sẽ có những mùa giải tốt và những mùa giải không tốt, nhưng chúng tôi vẫn sẽ cạnh tranh ở La Liga đỉnh cao trong nhiều năm tới." Benat Gutierrez kết luận: "Việc trở thành kẻ lập dị trong bóng đá sẽ giúp Athletic có một vị trí trên bản đồ bóng đá toàn cầu." Trong một thế giới bóng đá ngày càng bị thúc đẩy bởi những thương vụ chuyển nhượng toàn cầu khổng lồ, Athletic Club vẫn kiên quyết giữ vững bản sắc địa phương của mình – và tự hào về điều đó. Điều mà một số người có thể coi là hạn chế, Athletic Club lại coi là sức mạnh. Đối với họ, thành công không chỉ được đo bằng danh hiệu, mà bằng bản sắc được chia sẻ, các giá trị được duy trì và các thế hệ cầu thủ khoác lên mình chiếc áo đỏ trắng – không chỉ với tư cách là cầu thủ bóng đá, mà còn là một phần của chính họ.